Зуны дэлгэр өдрүүд дуусч, хүйтэн сэрүүний улирал хаяанд ирж байна. Өвлийг өнтэй давах бэлтгэлээ одооноос хангаж, амьдарч байгаа байшингаа дулаалснаар түлш, эрчим хүчийг хэмнэж, улмаар утааны ялгарлыг багасгаж, агаарын бохирдлыг бууруулахад оруулж байгаа таны хувь нэмэр юм. Түүхий нүүрс хэрэглэхийг хориглосон Засгийн газрын 62 дугаар тогтоолын хэрэгжилтийн хүрээнд өнгөрсөн сараас гэр, байшинг дулаалах аянг зохион байгуулж, сайжруулсан түлшний нөөцлөлт, түгээлт, хэрэглээний талаар төлөвлөгөө гаргаж ажиллаж эхлээд байна. Иймээс энэ бүхэнтэй холбогдуулж энэ удаагийн дугаартаа бид амины орон сууцаа гадна талаас нь хэрхэн дулаалах талаар зөвлөгөө мэдээллийг хүргэж байна.  

Барилга нь олон хашлага бүтээцээс бүрддэг учир түүний зааг залгаас, ашигласан материалын онцлогоос хамаарч агаарыг нэвтрүүлж байдаг. Энэ хэсгүүдээр агаар их нэвтэрснээр барилгын битүүмжлэл алдах нөхцөл бүрдэнэ. Барилга их хэмжээгээр дулаан алдсанаас болж олон төрлийн гэмтэл үүсдэгийн жишээ бол хөлрөлт, цанталт үүсэх юм. Эдгээр нь мөөгөнцөр ургах гол нөхцөл болдог ба цаашилбал барилгын үндсэн бүтээцүүдийг гэмтээх, амьдарч буй хүмүүсийн эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлөх зэрэг аюул дагуулдаг.  Хэрэв таны амьдарч байгаа байр, сууц дулааны алдагдал ихтэй л бол ямар ч сайн халаалтын систем, тоног хэрэгсэл тавиад нэмэргүй, үргүй зардал болно. 

Дулаан алдагдлыг тусгай зориулалтын багажаар хэмжихээс гадна байшин, сууцныхаа хана, булан тохойг гараараа дарж үзэхэд салхи сийгэж, хүйтэн хана хайрч байвал дулаан алдаж байна гэсэн үг. Мөн таны амьдарч байгаа байшин, сууцны цонх хаалга, хана хөлөрч байвал дулаан алдагдаж байна гэж оношилж болно. Барилгын гадна хана, дээвэр, шал, цонх, хаалга зэрэг хашлага хийцээр барилгын дулааны алдагдлын 80-90 хувь нь алдагддаг. Үүнд тухайн барилгын байршил, хийц, гадаргуугийн талбайн хэмжээ, геометрийн хэлбэр зэрэг нь их нөлөөлнө. Барилгын дотор болон гадна агаарын температурын зөрүү нь дулааны солилцоо явагдах үндсэн шалтгаан болохын зэрэгцээ барилгын хашлага, хийцийн дулаан дамжуулах үзүүлэлт их байх тусам дулааны алдагдал тэр хэмжээгээр их байдаг. Иймээс ашиглаж буй байшингийнхаа дулааны алдагдлыг бууруулахын тулд дараах аргуудыг хэрэглээрэй.
 Үүнд:

• Барилгын хашлага хийцийн дулаан дамжуулалтыг багасгахын тулд суурь, шал, хана, тааз, дээвэрт дулаалга хийх;
• Агаар нэвтрэлтийн алдагдлыг хязгаарлах; Үүнд: цонх, хаалганы завсар зайг битүүмжлэх эсвэл чанар сайтай цонх, хаалгаар солих. Завсар зай, нүх сүвийг битүүлэх байдлаар барилгыг ерөнхийд нь битүүмжлэл сайтай болгох.
• Гадна болон дотор агаарын температурын зөрүүг багасгах замаар дулааны алдагдлыг бууруулах; Үүний тулд шөнийн цагт болон ашиглалт багатай өрөөний температурыг бууруулж байх. Жишээ нь: халаах хэрэгслийн термостат вентилээр усны температурыг тохируулах, бууруулах гэх мэт хэд хэдэн арга бий.
• Гарч болох дулааны бусад алдагдлыг бууруулах; Үүний тулд цонх, гадна хаалга нээлттэй байх үеийн "хяналтгүй” дулаан алдагдлыг бууруулах арга хэмжээ авах, тусгаарлах хөшиг, хаалт ашиглах, зуухны яндангаар дулаан алдагдахыг хязгаарлах зэрэг байж болно. 

Өрөө тасалгаандаа тохиромжтой микро уур амьсгалыг бий болгож, тав тухтай амьдрахыг хүсч байвал ханын дулаан тусгаарлалтыг зөв шийдэх хэрэгтэй. Хаших хийцийн материал, ашиглалтын нөхцөл, ямар хийцийг дулаалах зэргээс хамаарч дулаан тусгаарлалт сайтай материалыг сонгох хэрэгтэй.  Дулаалгын материалд ихэвчлэн хөөсөн полистирол (EPS) хавтан, XPS хавтан, чулуун хөвөн хавтанг ашигладаг.  
Байшинг гадна, дотор талаас нь дулаалж болох ба дулаан техникийн хувьд барилгын ханыг гадна талаас нь дулаалах хувилбар илүү зөв шийдэл юм.  

Гадна талын дулаалгын давуу талууд:

• Гадна ханын бүх гадаргууд дулаан тусгаарлалт жигд хийгддэг.
• Гадна ханын дулаан тэсвэрлэлт сайжирна, өдрийн цагт нарны тусгалаас дулааныг шингээн авч, шөнөдөө тэр дулааныг өрөө тасалгаанд дамжуулна.
• Ханын тэгш бус байдлыг арилгах ба барилгын фасадын гоо зүйн шаардлагыг хангана.
• Гадна ханын дулаалгыг оршин суугчдад саад бэрхшээл учруулахгүйгээр хийж болдог.

Гадна талын дулаалгын төрлүүд:
 

1. Шавардлагатай дулаан тусгаарлалт-гадна хананд дулаалгын материалыг цавуут зуурмаг, механик аргаар буюу дюбелийн тусламжтай бэхлээд дээрээс нь тортой шавардлага хийж өнгөлгөө хийдэг.
2. Агаар сэлгэлтийн үетэй дулаалга-Дулаалгын үеэ ханандаа бэхлээд харин өнгөлгөөний материал дулаалгын материал хоёрын завсраар агаар нэвтэрч байхаар шийддэг. 
3. Тоосгон өнгөлгөөтэй дулаалга/3 үет/-өнгөлгөөний тоосгон өрөг болон хөнгөн бетон өрөгт бүтээцийн завсараар хийгддэг дулаалга.

Байшингаа дулаалах гэж буй иргэдэд зориулан шавардлагатай дулаан тусгаарлалтыг  өргөн хэрэглэгддэг хөөсөн полистирол (EPS) хавтанг ашиглан хийх  талаарх зөвлөгөөг хүргэж байна. Хөөсөн полистирол (EPS) хавтангийн дундаж нягт 15-50 кг/м3, дулаан дамжилтын илтгэлцүүр 0,038-0,041 Вт/м 0 С байдаг. Хөөсөн полистирол (EPS) хавтангаар  ханыг дотор болон гадна талаас нь дулаалах боломжтой. Хөөсөн полистирол (EPS) хавтангаар орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын цутгамал бетон, тоосго, хөнгөн блокон бүтээцийг дулаалахад илүү тохиромжтой. Мөн барилгад хэрэглэгдэх хөөсөн полистирол хавтан нь 20кг/м3 -ээс их нягттай байх ёстой. 
 
Шавардлагатай дулаан тусгаарлалт:
1. Гадаргууг бэлтгэл ажил: Дулаалгын материалыг хананд нааж бэхлэхээс өмнө ханын гадаргууг сайтар цэвэрлэн илүү гарсан шавар болон бусад зүйлийг хусах ёстой. Мөн жигд бус гадаргууг элс цементэн зуурмагаар тэгшлэх арга хэмжээг авна. Ингэснээр цавуут зуурмагны зарцуулалтыг багасгаж улмаар зардал хэмнэх, хананд хөөсөнцөрийн бэхлэгдэх байдлыг сайжруулж ашиглалтын хугацааг уртасгадаг. 
 

2. Суурь түрхлэг /хөрсжүүлэгч/ хийх:Ханыг цэвэрлэж тэгшилгээ хийсний дараа дулаалгын материал наах цавууны суурийг бэхжүүлж хөрсжүүлэгч түрхэнэ. Энэ нь цавууг үндсэн ханатай барьцалдах ховхорч унахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг учраас зайлшгүй хийнэ. 
    
3. Тулгуур бэхэлгээ хийх:Цоколь хэсэгт тулгуур төмрийг бэхэлнэ. Энэ нь дулаалгын материалыг тэгш угсрах суулт өгч хэв гажилтанд орох, мэрэгч амьтан үүрлэхээс хамгаална. Цоколийн бэхэлгээний төмрийг үндсэн хананд тэлэгчтэй эрэгт хадаас ашиглан тогтоох ба хадаас хоорондын хэмжээ нь 1 метрээс ихгүй байна. Дулаалгын материалын зузаантай ижил хэмжээний бэхэлгээний төмөр ашиглах нь чухал.
    
4. Цавуут зуурмаг түрхэх:Хөөсөн полистирол хавтанг цэвэрлэж бэлтгэсэн хананд зориулалтын цавуугаар наана. Энэ зуурмаг нь хананд дулаалгын материалыг бэхэлж өгдөг. Дулаалгын хавтанг наах явцад түүний ирмэг хэсгээр зай завсар гарвал түүнийг цавуугаар дүүргэж өгнө. Хэрэв тэр зай завсрыг дүүргэхгүй бол тухайн орон зайгаар хүйтэн агаарын урсгал үе үүсч конденсаци буюу цанталт, хөлрөлт үүсэх нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
5. 
   Хөөсөн полистирол хавтанг хананд бэхлэх: Хавтанг эхнээс нь тэгш угсрах, Т хэлбэрээр ам даран нааж дулааны урсгалыг багасгах хэрэгтэй. Мөн хаалга цонхны уулзвар хэсэгт дулаалгын материалыг нэг шулуунд бус ам даруулж угсрах нь тохиромжтой. Гадна өнцөг, дотор буланд хавтангуудыг наахдаа шүдэлсэн холбоос үүсгэж наах нь илүү тогтвортой, борооны ус нэвтрэхгүй байх боломжийг бүрдүүлдэг.  
    
6. Булан ба цонх хаалганы ирмэгийн хамгаалалт:Хөөсөн полистирол хавтанг бэхэлсний дараа хаалга цонхны эргэн тойрон болон барилгын хурц ирмэгтэй хэсгүүдэд зориулалтын хуванцар эсвэл метал булангийн тор хийнэ. Энэ нь гадны үйлчлэлээр ирмэг хэсгүүдэд эвдрэл, цууралт үүсэхээс хамгаалахаас гадна барилгын амалгаа хэсгүүд тэгш цэвэр болох нөхцөл болдог. 
    
7. Хадаасаар бэхлэх:Хадаас буюу бэхлэгчийг заавал хийж өгөх нь дулаалгыг салахаас сэргийлэх, урт насжилттай байлгах, гадны үйлчлэлд орохоос сэргийлдэг. Хавтанг наасан цавууг бүрэн хатсаны дараа хадаасаар бэхэлж өгнө. Бэхэлгээнд хэрэглэгдэх хадаас тэлэгчтэй, эрэгт, металл, хуванцар гэх мэт байдаг. Бэхлэгч хадаасны уртыг дулаалгын хавтангын зузаан ба үндсэн ханын төрлөөс нь хамааруулж 5-10 см урттайгаар сонговол зохимжтой. Хадаасны хоорондох зай нь 40 см, дулаалгын захаас 10 см-ийн зайд бэхэлвэл зохино. 
    
8. Тор наах:Тор наах зорилгоор гадна зориулалттай, хүйтэнг тэсвэрлэх чадвартай цавууг ашиглана. Цавууг хатахаас өмнө торыг нааж тэгшилгээ хийнэ. Тор наах цавууг жигд түрхсэнээр гадаргууг тэгшлэх хавтангуудыг хооронд нь холбох, ус чийгнээс хамгаалах, дараагийн үеийг тогтоох бэлтгэл болдог. 
9. Гадна өнгөлгөө хийх:Тор нааж цавууг хатсаны дараа хөрсжүүлэгч хийж өгнө. Энэ нь чийгнээс хамгаалах болон дараагийн үе болох өнгө шавар, будгийн суурь болж өгдөг. Гадна өнгөлгөөнд фасадны будаг, чулуут эмульсийг ашиглана.

Эх сурвалж: barilga.mn